Grupa studenata iz Indije, Turske, Pakistana i nekoliko drugih država. koji studiraju na Medicinskom fakulteteu u Banjaluci, proljetos su otišli na izlet na Banj Brdo i bili su prilično zbunjeni kada ih je, pri povratku u grad, presrela policija.
Zbunjeni su bili i policajci, izvinjavali su se studentima, pokušavali da sve okrenu na šalu. Kako su rekli, na teren su izašli zbog dojave građana, koji su pozvali policijsku da bi prijavili da se “grupa migranata iz šume na Banj brdu kreće prema gradu” – ispričala je za Srpskainfo jedna Banjalučanka, koja je svjedočila događaju.
Ovo nije prvi put da Banjalučani, isprepadani od mogućnosti da “u grad uđu migranti”, prijavljuju strance, koji u gradu na Vrbasu žive legalno i gledaju svoja posla. Ponekad su na udaru studenti, mnogo češće radnici.
Kako svjedoči portparolka Policijske uprava Banjaluka, Milana Stojanović, početkom prošle godine je jedan građanin prijavio da se “migranti okupljaju u studentskom Kampusu i da ih ima više od 20.”
– Na teren je izašla policijska patrola i ustanovila da su u pitanju studenti medicine, koji su došli u Kampus na predavanje – kaže Stojanovićeva.
Momci i djevojke, koji dolaze iz dalekih zemalja i izgledaju malo drugačije od većine banjalučkih studenata, studiraju na Medicinskom fakultetu, na programu na engleskom jeziku, koji je otvoren akademske 2022/2023 godine.
Do sada je po ovom programu upisano 130 studenata i studentkinja, a moglo bi ih od jeseni biti i duplo više, jer za brucoše – strane studente na Medicinskom ove godine ima čak 140 mjesta.
– Ovi studenti, a ima ih najviše iz Turske, Indije i Pakistana, odlično su se uklopili u društvo i žive uobičajenim studentskim životom. Nisu prijavljivali da imaju problema sa drugim studentima ili sa lokalnim stanovništvom, a ni naši ljudi nemaju problema s njima – kaže Dario Stanković, portparol Univerziteta u Banjaluci.Podsjeća da su studenti iz Indije u aprilu organizovali Festival boja i indijske muzike, na kojem su učestvovali mnogi Banjalučani. I svi su se dobro zabavili.
– Čuo sam i ja da ima tih prijava da su “došli migranti”, ali to djeluje malo čudno u današnje vrijeme, kad su migracije ljudi s kraja na kraj planete postale takoreći svakodnevna stvar – kaže Stanković.
I radnici iz Turske, koji su ranije govorili za Srpskainfo, rekli su da je bilo slučajeva da ih građani prijavljuju policiji, ili ih zaustavljaju na ulici i pitaju da li su migranti.
– Čim nas nekoliko sjedne da zajedno da doručkujemo, ili ako u grupi čekamo gradski autobus, ljudi nas čudno gledaju. Nikako da se naviknu na nas – kaže napola u šali jedan građevinac sa istoka.
A sve su prilike da će Banjalučani morati da se “naviknu” na ono što je, prije rata u ovom gradu bila uobičajena pojava: da na ulicama viđaju ljude drugih nacija i rasa.
Osamdesetih godina pršlog vijeka studenti sa Bliskog istoka i iz Afrike dolazili su u Banjaluku da studiraju, ili da na Radničkom univerzitetu uče jezik, koji se tada zvao srpskohrvatski, kako bi studije nastavili u Beogradu ili Zagrebu.
Danas u grad na Vrbasu dolazi mnogo više stranih radnika, nego studenata.
Prema podacima Zavoda za zapošljavanje Republike Srpske, do kraja avgusta je izdata 961 radna dozvola, za zapošljavanje stranih radnika u Banjaluci i 13 susjednih opština.
Najviše stranaca je zaposleno stranih u građevinarstvu, uslužnim djelatnostima i prerađivačkoj industriji, ali ima ih i u oblasti zdravstvene zaštite.
Stranci rade i u “oblasti umjetnost, zabava i rekreacija”.
– Najviše radnika je došlo na rad iz Srbije, Nepala, Indije, Turske, Kine i Bangladeša – navode u Zavodu za zapošljavanje RS.
Ako je suditi po kuknjavi poslodavaca, koji se žale na manjak domaće radne snage, stranih radnika, i to upravo onih koji “Banjalučanima liče na migrante”, biće sve više.
Ali, otkud uopšte takav otpor prema migrantima i to u gradu koji ni u vrijeme najžešćeg migrantskog talasa nije bio na “balkanskoj ruti”, kao na primjer Bihać?
Psiholozi i sociolozi tvrde da je u pitanju neznanje, jer se ljudi najviše boje onog što ne poznaju.
Da je tako, potvrdilo je i istraživanje o stavovima migranata o BiH i stavovima građana BiH o migrantima, koje su 2020. godine proveli Srđan Dušanić, Jamen Hrekes i Miloš Pralica sa odsjeka za psihologiju Filozofskog fakulteta u Banjaluci.
Istraživanje je pokazalo da se domaće stanovništvo boji “antievropske zavjere” i da građani BiH strahuju da će im migranti oteti radna mjesta, napadati žene i donijeti epidemiju zaraznih bolesti.
Istovremeno, većina migranata su pošteno priznali da o BiH ne zanju ništa i da žele da što prije odu “dalje na zapad”.
